Phân tích kỹ thuật trong đầu tư (Phần I) - Những mẫu hình nến cơ bản

- tháng 11 19, 2015

1. Giới thiệu khái quát nến Nhật:
Nến Nhật (Candlestick) được thương gia người Nhật tên là Homma phát minh và sử dụng từ thế kỷ 18. Thời đó, ông sử dụng nó để phục vụ cho việc kinh doanh lúa gạo của mình.

Homma gọi hình chữ nhật là thân (body) và đường thẳng ở đầu trên hay đầu dưới của thân là bóng (shadow).

Ngày nay nến Nhật được phổ biến và được sử dụng ở hầu hết các loại hàng hóa, tiền tệ, chứng khoán để phân tích tâm lý nhà đầu tư. Phần thân thể hiện giá giao dịch mở đầu và kết thúc của hàng hoá trong ngày, trong khi phần bóng ở bên trên hoặc bên dưới phần thân thể hiện phần giá cả giao dịch nằm ngoài phạm vi giá mở cửa và đóng cửa, tức là giá cao nhất và giá thấp nhất.

Lấy ví dụ vàng giao ngay (Gold Spot) mở cửa phiên giao dịch với giá $930.25/oz và đóng cửa ở mức $941.10/oz thì phần biểu đồ candlestick thể hiện mức giá từ 930.25-941.10 gọi là thân (real body). Tuy nhiên, trong ngày giá vàng giao ngay có thể giảm xuống dưới mức giá mở cửa, chẳng hạn xuống thấp nhất là $926.74/oz và trước khi kết thúc ở mức $941.10, những người mua có thể đẩy giá lên mức $944.80 trong thời gian giao dịch. Khoảng từ $926.74/oz đến $930.25/oz là bóng dưới (lower shadow) và khoảng từ $941.10 đến $944.80 là bóng trên (upper shadow).

Khi giá hàng hóa tăng trong ngày người ta dùng hình màu trắng (white) hoặc xanh lá cây (green) để mô tả phần thân. Trái lại khi giá hàng hóa giảm thì người ta dùng màu đỏ (red) hay màu đen (black) để mô tả.

Đồ thị nến Nhật (candlestick chart) đã lưu truyền và càng ngày càng thịnh hành trong giới đầu tư ở thế giới và Việt Nam và trở thành công cụ không thể thiếu của bất kỳ nhà đầu tư nào.

Tùy theo hình tượng màu trắng hay đen, bóng và thân dài ngắn ra sao mà người ta đặt tên cho từng candlestick và các mô hình của nó những cái tên rất hình tượng như: Cái búa, Người treo cổ, Ba người lính trắng, Ba con quạ đen, Đứa trẻ bị bỏ rơi, Sao mai, Sao hôm, Cú đá, ....

Ưu điểm của candlestick là chỉ nhìn so nét những hình tượng là bạn có khái niệm rõ ràng về sự mạnh yếu giữa hai phe mua và bán, do đó bạn có thể đoán trước sự lên xuống của giá chính xác hơn nhiều loại biểu đồ khác.

2. Giới thiệu đôi nét về Munehisa Homma

Munehisa Homma (1724-1803) cũng được biết đến với các tên gọi Sokyu Homma, Sokyu Honma, là một nhà buôn gạo tại vùng Sakata, nước Nhật, người đã từng buôn gạo tại chợ gạo Ojima ở Osaka suốt triều đại Tokugawa Shogunate. Ông thường được coi là cha đẻ của đồ thị nến và thành công trong kinh doanh của ông giúp ông trở thành một võ sĩ đạo danh dự.

Cho đến khoảng năm 1710 thì chỉ có gạo vật chất được buôn bán nhưng sau đó một thị trường giao sau đã xuất hiện mà ở đó, những phiếu giao ước giao gạo vào thời điểm trong tương lai bắt đầu được ấn hành. Từ đó, một thị trường thứ cấp cho việc giao dịch theo phiếu giao ước đã xuất hiện mà Munehisa đã phát triển thịnh vượng. Chuyện kể rằng ông đã thiết lập một mạng lưới cá nhân đồn cứ cách nhau khoảng 6 km giữa Sakata và Osaka (cách nhau khoảng 600 Km) để thông thương gạo trên thị trường.

Vào năm 1755, ông đã viết cuốn San-en Kinsen Hiroku (Cuội nguồn vàng – kỷ yếu tiền tệ), cuốn sách đầu tiên về tâm lý thị trường. Trong cuốn sách này, ông cho rằng phương diện tâm lý của thị trường rất quan trọng đối với sự thành công trong kinh doanh và những cảm xúc của nhà kinh doanh có ảnh hưởng quan trọng đối với giá gạo. Ông lưu ý rằng điều này có thể được sử dụng để định hướng chính bản thân đối với thị trường khi mà tất cả thị trường đều theo xu hướng đi xuống thì có nguyên nhân vì sao giá gạo tăng lên và ngược lại.

Ông mô tả sự luân chuyển “dương” (Yang: thị trường đầu cơ giá lên) và “âm” (Yin: thị trường đầu cơ giá xuống). Ông đã sử dụng thời tiết và khối lượng giao dịch cũng như giá để mô phỏng các trạng thái giao dịch. Ông được coi là nhà kinh doanh thành công nhất trong lịch sử, tạo dựng khoảng lợi nhuận hơn 100 tỷ USD tính theo giá trị thời nay, trong vài năm đã kiếm được hơn 10 tỷ USD/năm.